یکی از مسئولان اخیرا گفته است روزانه سه هزار نفر از اتباع غیر مجاز از ایران اخراج می‌شوند. این ادعا در حالی‌ است که آمار ورود مهاجرین افغان طبق تخمین برخی از کارشناس‌ها، بیشتر از تعدادی است که به کشورشان برگردانده می‌شوند!
به گزارش نیمرخ/ «حسین شرافتی راد» مدیر کل اتباع و مهاجران خارجی استانداری خراسان رضوی چند روز گذشته در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرد «در حال حاضر روزانه افزون بر سه هزار نفر اتباع غیرمجاز دستگیر شده از سوی دستگاههای متولی در سراسر کشور، بعد از طی کردن مراحل قانونی از مرز دوغارون به کشورشان بازگشت داده می‌شوند.»
انصاف نیوز در گفت‌وگو با اردشیر گراوند -رئیس سابق و طراح مرکز رصد امور اجتماعی- و فاطمه اشرفی -کارشناس سیاستگذاری‌های حوزه مهاجرت و پناهندگی- به تحلیل آمار اعلام شده پرداخته‌اند که در ادامه می‌خوانید:
احتمال بازگشت اتباع اخراج شده به ایران
اردشیر گراوند، پژوهشگر، رئیس سابق و طراح مرکز رصد امور اجتماعی وزارت کشور در گفت‌وگو با انصاف نیوز گفت: تعداد مهاجرین افغان این‌قدر در ایران زیاد است که چند سال طول می‌کشد تا با خروج روزانه‌ی تعدادی از آنها، به حد منطقی از حضور اتباع در ایران برسیم.
او درباره‌ی آمار ورود روزانه‌ مهاجرین افغان به ایران گفت: از آن جایی که ورود بیشتر مهاجران به شکل قاچاق است، نمی‌توان آمار دقیقی ارائه کرد.
شرایط سلبی خروج مهاجران افغان
رفتن مهاجران به معنای استقرار در افغانستان نیست و بخش عمده‌ای از آنها ممکن است دوباره‌ برمی‌گردند! در حال حاضر کارهای ساختمانی در ایران راکد است و از آن‌جایی‌که بیشتر مهاجران در این حوزه کار می‌کنند، اشتغال و درآمد کمتری نسبت به گذشته دارند.
از طرف دیگر، گرانی مواد غذایی و هزینه‌های زندگی، ماندن در ایران را برایشان سخت کرده است و باعث شده بخواهند که به کشورشان برگردند و ایران را به‌عنوان گذرگاه انتخاب کنند تا بعدا به کشورهای اروپایی بروند. شرایط ایران طوری است که به شکل سلبی و نه ایجابی مهاجرین به کشورشان برگردند.
گراوند درباره‌ی تخمین خود از آمار ورو اتباع به ایران گفت: فکر می‌کنم حدود ۲۵۰۰ تا ۳ هزار نفر باید وارد کشور شده باشند که تعدادشان به حال حاضر رسیده باشد. البته نمی‌توان با دقت گفت چون به صورت قاچاق وارد می‌شوند.
ضریب کشش مهاجران بیشتر به ایران
مهاجرت، قدرت چسبندگی دارد؛ به این معنی که اقوام مهاجرانی که در ایران هستند با اتباع افغان (که حدود ۷-۸ میلیون نفر هستند) ارتباط دارند و همین موضوع باعث می‌شود بتوانند راحت‌تر به ایران برگردند.
ضریب کشش این حجم از جمعیت، بیش از ورود روزی سه هزار نفر است و به نظر می‌رسد روزانه جمعیتی بیش از سه هزار نفر مهاجر افغان به ایران می‌آیند. مثل افرادی که از شهرستان‌ها دیگر به امید اقوامشان که در تهران هستند، مشتاق‌اند که به پایتخت یا شهرهای مقصد بیایند.
گراوند درباره‌ی آمار ایدئال اخراج اتباع گفت: ما جمعیت ثابتی را از حضور مهاجران افغان تا سال‌های سال در ایران خواهیم داشت. اگر ایران به رونق اقتصادی برسد، آمار مهاجران بیشتر هم خواهد شد؛ مگر آنکه بحرانی در ایران پیش بیاید و آنها دیگر نخواهند که در ایران بمانند.
بیشتر وارد می‌شوند تا اخراج!
فاطمه اشرفی، کارشناس سیاستگذاری‌های حوزه مهاجرت و پناهندگی هم به انصاف نیوز گفت: به آماری که آقای شرافتی گفته است باید اعتماد کرد اما مسئله این است که روزانه مهاجرانی بیش از دو برابر این تعداد، به صورت قانونی و غیرقانونی از افغانستان وارد ایران می‌شوند.
او می‌گوید: تعداد مهاجرین غیرقانونی بالاست و فشار اجتماعی هم زیاد است و صرفا تعداد اخراج‌ها مهم نیست بلکه باید ظرفیت‌های انسانی و لجستیکی را هم در نظر گرفت.
۱۰ میلیون اندازه چند استان
خانم اشرفی در مصاحبه‌ای با عنوان «اتباع در ایران | سیاست طالبان برای کوچاندن اجباری برخی قومیت‌ها» که با انصاف نیوز داشت، گفته بود: «شواهد و مستندات فراوانی وجود دارد که از آمار بیش از ۱۰ میلیون نفری اتباع افغانستان در کشور حکایت می‌کند که از این میزان مراجع رسمی تنها بین ۵-۶ میلیون نفر از آنها را پذیرفته‌اند. البته مستندات و پاسخ مشخصی هم برای این آمار وجود ندارد.»
مقامات دولت سیزدهم اعلام کرده‌اند که ۵ تا ۶ میلیون اتباع افغانستان در ایران هستند؛ اما اگر همین عدد را هم مبنا قرار دهیم، طبق نُرم‌های موجود و الگوهای مهاجرتی در ایران (جمعیت فاقد مدرک همیشه بین ۱ تا ۱/۵ برابر جمعیت رسمی بوده است)، باید بپذیریم که بیش از ۱۰ میلیون نفر از اتباع افغانستان در ایران حضور دارند.
طبق گزارش مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۲، بیش از دومیلیون‌ و ۷۸۸ هزار نفر مهاجر رسمی در کشور حضور دارد که دومیلیون‌و ۷۰۰ هزار نفر آنها افغانستانی هستند. باید تاکید کرد که این آمار فقط مربوط به مهاجران رسمی است و آمار دقیقی از کسانی که به شکل قاچاق وارد کشور شدند، وجود ندارد.
اگر فرض کنیم آمار ۱۰ میلیون نفر مهاجر افغان، نزدیک‌ترین تخمین به آمار واقعی باشد، می‌توان گفت با توجه به جمعیت استان فارس با جمعیتی نزدیک به ۵.۲ میلیون نفر، در ایران به اندازه‌ی دو استان فارس، اتباع افغان وجود دارد!