استاندار گیلان با انتقاد از پیشرفت کند پروژه‌های تصفیه‌خانه در گیلان گفت: در حالی که شهرهای دیگر در پروژه‌های تصفیه‌خانه بانک جهانی پیشرفت ۷۶ درصدی داشته‌اند، این عدد برای گیلان تنها ۲۶ درصد است که فاجعه محسوب می‌شود.
به گزارش نیمرخ/ «هادی حق شناس» استاندار گیلان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: از سال ۱۳۵۷ تا حدود سال ۱۳۸۶ شاهد بالا آمدن سطح آب دریای کاسپین بودیم؛ در این مدت دو جزیره در بندر انزلی زیر آب رفتند و حتی اسکله‌های سازمان بنادر و دریانوردی نیز زیر آب قرار گرفتند. از سال ۱۳۸۶ به بعد اما با پدیده عقب‌روی آب دریای کاسپین مواجه شدیم. به‌طور دقیق در تاریخ ۲۸ آذر سال جاری، سطح آب دریای کاسپین به شرایط ۴۶ سال پیش خود بازگشت.
وی با اشاره به دلایل مطرح‌شده در این خصوص خاطرنشان کرد: زمانی که آب دریای کاسپین بالا آمد، سه دلیل اصلی مطرح شد: نخست، پدیده کوه‌زایی دریای کاسپین؛ دوم، افزایش نزولات آسمانی به‌دلیل شیرین‌تر شدن آب این دریا و سوم، باز کردن مسیر رود ولگا توسط روسها.
استاندار گیلان با اشاره به اینکه گفته می‌شود روسها مسیر آب را بسته‌اند و این موجب عقب‌روی آب شده، گفت: این در حالی است که فاصله از ابتدای ساحل دریای کاسپین تا بندر آستاراخان حدود ۲۰۰ کیلومتر و از آنجا تا رود ولگا و سپس به سمت دریای مدیترانه و دریای بالتیک تقریباً ۵۰۰ کیلومتر است. روسیه بخش عمده‌ای از صنعت خود را بر پایه کشتیرانی رودخانه‌ای بنا کرده؛ بنابراین اگر مسیر آب را ببندند، خودشان متضرر می‌شوند.
حق شناس تأکید کرد: هیچ دلیل علمی مشخصی برای پایین یا بالا آمدن سطح آب دریای کاسپین وجود ندارد. با این‌حال، گیلان از دو مزیت برخوردار است؛ نخست اینکه عمق آب در سواحل گیلان و «اسکله های جدید بندرانزلی و منطقه آزاد» بیشتر است و لذا در صورت عقب‌نشینی آب، آسیب‌پذیری کمتری خواهیم داشت. دوم اینکه اسکله‌ها و موج‌شکن‌های منطقه آزاد و بندرانزلی در عمق‌های ۱۴ یا ۱۵ متری ساخته شده‌اند.
وی درباره تالاب انزلی توضیح داد: تالاب انزلی با مساحت ۲۰ هزار هکتار – معادل ۲۰۰ میلیون مترمربع – یکی از سرمایه‌های زیست‌محیطی مهم است. عمق تالاب قبل از انقلاب، به‌طور میانگین بالای ۱۰ متر بود، اما به دلیل ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی، این عمق کاهش یافته است. سالانه حدود ۵۰ درصد فاضلاب شهرهای بندرانزلی، رشت و صومعه‌سرا و همچنین ۱۵ هزار مترمکعب فاضلاب شهر صنعتی رشت وارد تالاب می‌شود. این موضوع موجب انباشت رسوبات انسانی و کاهش عمق تالاب شده است که اگر میانگین عمق را پنج متر در نظر بگیریم و ضرب در ۲۰۰ میلیون مترمکعب کنیم، یک میلیارد مترمکعب رسوبات انسانی و فاضلاب وجود دارد، چون ورودی بیش از خروجی است و فاضلاب با سرعت در حال تخلیه درون تالاب است.
استاندار گیلان خاطرنشان کرد: در زمان مدیریت بنده در اداره کل بنادر و دریانوردی استان، بین سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲، تنها در حوضچه بندر حدود ۱۰۰ هزار مترمکعب لایروبی انجام دادیم. در اسکله اول بندرانزلی، کشتی‌هایی با آبخور پنج متر پهلو می‌گرفتند، اما امروز آبخور به نیم متر کاهش یافته است.
وی ادامه داد: سازمان بنادر و دریانوردی در سال گذشته و امسال، یک میلیون مترمکعب لایروبی انجام داده، اما مشکل اصلی ورود فاضلاب‌های تصفیه نشده است. اگر فاضلاب شهرهای رشت، انزلی و صومعه‌سرا تصفیه شود، بارش‌های الهی می‌توانند نقش خود را در پاکسازی تالاب ایفا کنند. با این‌حال، امکان لایروبی گسترده‌تر به‌صورت فعلی وجود ندارد و باید ورودی فاضلاب قطع شود.
حق شناس با اشاره به عملکرد پروژه‌های تصفیه‌خانه در گیلان اظهار کرد: در حالی که شهرهای دیگر کشور در پروژه‌های تصفیه‌خانه بانک جهانی که طرح به طور مشترک آغاز شد پیشرفت ۷۶ درصدی داشته‌اند، این عدد برای گیلان تنها ۲۶ درصد است که یک فاجعه محسوب می‌شود. ما در گیلان نیاز به سرمایه‌گذاری ۲۵ هزار میلیارد تومانی داریم، اما تنها ۵۰۰ میلیارد تومان برای رشت و انزلی اختصاص یافته که این عدد هم تقسیم می شود و متولیان و صاحب نظران می دانند که به‌هیچ‌وجه کافی نیست.
استاندار گیلان در پایان تصریح کرد: اولویت اصلی ما حفاظت از محیط زیست است و بنده در روز معارفه ام در گیلان هر سه اولویتم را محیط زیست عنوان کردم؛ ما بر این باوریم که باید به‌جای پشت کردن به دریا، رو به دریا زندگی کنیم و همت بلند داشته باشیم تا این لکه آلودگی تالاب زیبای انزلی از محیط زیست گیلان پاک شود.