بدبینانه‌ترین سناریوی ناترازی برق در سال ۱۴۰۴ هم پیش‌بینی آغاز قطعی‌های برق از میانه فروردین را نداشت، حتی خود صنعت برق هم کنار مردم، از شروع خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده در میانه نخستین ماه بهار غافل‌گیر شد.
نیمرخ: امسال بخش انرژی کشور یک به یک رکوردهایی اعجاب‌انگیز و بی‌سابقه به‌جا می‌گذارد، اولین رکوردشکنی اعجاب‌انگیز در مصرف 2.8 میلیارد لیتری بنزین در ایام نوروز بود و دومین رکوردشکنی عجیب در بخش برق رقم خورد.
برای نخستین بار است که کمبود برق نسبت به تقاضای مصرف را در میانه فروردین ماه شاهد هستیم و برای اولین بار، در میانه نخستین ماه بهار، خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده برق در بخش خانگی و صنعت اعمال می‌شود.
در واقع بدبینانه‌ترین سناریوی ناترازی برق در سال 1404 هم پیش‌بینی آغاز قطعی‌های برق از میانه فروردین را نداشت و حتی خود صنعت برق هم کنار مردم، از شروع خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده در میانه نخستین ماه بهار، غافل‌گیر شد.
روشن شدن زودهنگام کولرها در خانه‌ها و ادارات
اولین دلیل غافل‌گیری صنعت برق و مسئولان مربوطه، رشد عجیب دمای هوا در میانه فروردین نسبت به سالهای قبل بود. افزایش میانگین دمای هوای بهاری نسبت به سالهای قبل، موجب شد در اتفاقی کم‌سابقه، در میانه فروردین کولرهای گازی در شهرهای مختلف وارد مدار شود و موجب رشد 6درصدی مصرف برق در ابتدای سال شد.
این رشد عجیب تقاضا که گرمای هوا و البته بدمصرفی مردم پشت‌پرده آن است، موجب غافل‌گیری صنعت برق شد و به‌دلیل نیاز به آماده‌سازی حداکثری واحدهای حرارتی برای تابستان گرم امسال، نیروگاه‌های متعددی که در زمستان فرصت تعمیر پیدا نکرده بودند، برای تعمیرات اساسی و دوره‌ای از مدار خارج شدند.
نیروگاه‌های برق‌آبی و اتمی پشت تولید برق حرارتی را خالی کردند
در شرایط مشابه، معمولاً از ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی برای جبران کسری تولید برق حرارتی استفاده می‌شد تا بالانس شبکه در مدیریت عرضه و تقاضا حفظ شود اما امسال یکی از خشک‌ترین سالهای نیم قرن اخیر کشور بود و کم‌بارشی که منجر به کاهش شدید ذخایر سدها شده است، امکان استفاده از ظرفیت برق‌آبی‌ها را هم از صنعت برق گرفت.
در چنین شرایطی نیروگاه اتمی بوشهر هم که نیاز به تعویض سوخت برای تولید حداکثری برق در تابستان داشت، به‌ناچار از مدار خارج شد و امکان جایگزینی بخشی از تولید برق نیروگاه‌های حرارتی از مدار خارج‌شده با برق اتمی هم میسر نبود.
در این وضعیت، میزان تقاضای رشدکرده تا 49 هزار مگاوات، از میزان ظرفیت فعال تولید برق کشور فراتر رفت و صنعت برق ناچار به اعمال خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و دوره‌ای به بخش خانگی و صنعتی شده است.
صنعت هم از قطعی‌های برق فروردین در امان نماند
صنعت سیمان به‌عنوان اولین صنعت واردشده به محدودیت‌های تأمین برق بهاره، برای کمک به پیک‌سایی ورودی اجباری داشت، در واقع فعالان این صنعت از شروع محدودیت‌های برقی از ابتدای سال، ابراز نارضایتی کردند.
علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان امروز، سه‌شنبه، از آغاز محدودیت برقی در صنعت سیمان خبر داد و گفت: "با اعمال این محدودیت‌ها تولید سیمان با اختلال روبه‌رو خواهد شد."
به‌نظر می‌رسد بقیه صنایع از جمله صنعت فولاد هم در ایام پیشِ‌رو، به مباحث پیک‌سایی و جابه‌جایی بار شبکه ورود پیدا کنند.
کلید حل مشکل در دست مردم است
صنعت برق هر‌آنچه را در شرایط فعلی در دست دارد، شبانه‌روزی عرضه می‌کند و وضعیت فعلی با به مدار برگشتن نیروگاه اتمی بوشهر طی روزهای آینده و انجام تعمیرات نیروگاه‌های حرارتی که یک به یک به مدار باز خواهند گشت، بهتر می‌شود؛ اما این مصرف برق است که هرچه تولید بیشتر شود را می‌بلعد.
در گذشته‌ای نه‌چندان دور، پیک مصرف لحظه‌ای 49هزارمگاواتی، یک پیک تابستانه محسوب می‌شد؛ اما در سال جاری شاهد ثبت این میزان تقاضا در شروع سال هستیم. فروردین ماه هیج وقت جزو ایام گرم سال تلقی نمی‌شود و ایام گرم سال از ابتدای خرداد تا پایان شهریورماه است؛ یعنی دو ماه زودتر از شروع ماه‌های گرم، یک پیک تابستانه تقاضای برق به ثبت رسیده است که نشان می‌دهد مشکل اصلی تشدید ناترازی و رسیدن آن به میانه فروردین، در بخش مصرف برق است.
مدیریت مصرف برق، اصلی‌ترین و تنها راهکار کاهش ناترازی‌های برق در سال جاری است. مصارف افسارگسیخته پرمصرف‌ها و مصارف غیربهینه سایر مشترکان که از یک فرهنگ مصرفی اشتباه نشئت می‌گیرد، در صورت اصلاح، به‌طور مستقیم از میزان ناترازی برق و به‌عبارت بهتر از میزان خاموشی‌های تحمیل‌شده به بخش خانگی و صنعتی می‌کاهد.