آغاز پرداخت یارانه نقدی در سال جاری، شمارش معکوس برای حذف بی‌سروصدای سه دهک بالای درآمدی نیز آغاز شده است. اتفاقی که نخستین سیگنال آن را وزیر رفاه با اعلام قطع یارانه ۱۰۰ هزار نفر در پایان سال گذشته مخابره کرد.
نیمرخ به نقل از تابناک، با آغاز سال جدید، نخستین نوبت یارانه نقدی در سال ۱۴۰۴ به‌زودی به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد. طبق اعلام رسمی، یارانه دهک‌های اول تا سوم در تاریخ ۲۵ فروردین و یارانه دهک‌های چهارم تا نهم در ۳۱ فروردین، با مبلغ ۳۰۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر پرداخت می‌شود.
پیش بینی می شود که همزمان با واریز در روزهای آینده، نشانه‌هایی از اجرای حذف گسترده و بی‌سروصدای یارانه برخی خانوارها دیده شود، موضوعی که پیشتر در قانون بودجه ۱۴۰۴ نیز پیش‌بینی شده بود.
حذف قانونی یارانه پردرآمدها
مطابق تبصره ۱۳ قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت موظف است یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم را حذف کند. هدف از این اقدام، تمرکز منابع بر دهک‌های پایین و اجرای بخشی از برنامه هفتم توسعه با محوریت کاهش فقر مطلق عنوان شده است.
در متن قانون بودجه نیز تأکید شده: در جهت اجرای اهداف برنامه هفتم مبنی بر کاهش فقر مطلق، دولت مکلف است از محل منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم، ماده ۴۵ قانون مالیات بر ارزش افزوده و بازنگری در سیاست‌های حمایتی، حداقل به میزان ۴۰۰ هزار میلیارد ریال، بسته حمایت معیشتی برای محرومان طراحی و اجرا کند.
این بسته معیشتی قرار است به حداقل ۴۰۰ هزار خانوار دچار فقر شدید اختصاص یابد؛ خانوارهایی که تاکنون در هیچ‌یک از نهادهای حمایتی ثبت نشده‌اند و صرفاً از طریق سامانه پنجره واحد خدمات حمایتی و با کمک خیرین شناسایی خواهند شد.
سیگنال قطع یارانه از زبان وزیر
همزمان با این تحولات و در روزهای پایانی سال قبل، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در حاشیه جلسه هیئت دولت تأیید کرد که: یارانه ۱۰۰ هزار نفر بر اساس قانون بودجه، در پایان سال ۱۴۰۳ قطع می‌شود. وی بیان داشت: یارانه کسانی که مثلاً خودروی بالای ۵ میلیارد دارند یا مسکن بالای ۳۵ میلیارد دارند قطع می‌شود؛ اطلاعات این افراد از سازمان مالیاتی استعلام شده است و بر اساس آن اقدام می‌شود.
چه کسانی در معرض حذف یارانه قرار دارند؟
برای شناسایی خانوارهای پردرآمد، دولت ۶ شاخص کلیدی تعیین کرده است:
درآمد ماهانه خانوار: برای یک‌نفره، بیش از ۳۰ میلیون تومان؛ برای پنج‌نفره، بیش از ۶۰ میلیون تومان.
تراکنش بانکی: میانگین خرید ماهانه بیش از ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان.
ارزش املاک: بیش از ۳۵ میلیارد تومان.
خودروهای لوکس: مالکیت خودرو یا وانت با ارزش بیش از ۳ میلیارد تومان.
سفر خارجی: بیش از ۵ سفر در یک سال.
اقامت خارج از کشور: سکونت دائم در خارج.
بر این اساس، خانوارهایی که در دو یا چند شاخص فوق در طبقه پردرآمدها قرار گیرند، از لیست یارانه‌بگیران حذف خواهند شد.
حذف تدریجی یارانه بگیران پردرآمد!
با توجه به الزام قانونی در بودجه، حالا دولت چهاردهم، مسیر تدریجی حذف یارانه پردرآمدها را در پیش گرفته است. بنابراین، اگر در روزهای آینده برای نخستین‌بار پیامک واریز یارانه دریافت نکردید، ممکن است در فهرست حذف‌شدگان یارانه نقدی قرار گرفته باشید.
بازتوزیع عادلانه یا صرفه‌جویی بودجه‌ای؟
در حالی که طبق قانون باید منابع حاصل از حذف یارانه سه دهک بالا به صورت هدفمند به دهک‌های پایین بازتوزیع شود، هنوز شفافیتی درباره نحوه اجرای این وعده وجود ندارد. مشخص نیست چه میزان از این ۴۰۰ هزار میلیارد ریال واقعاً به حمایت معیشتی اختصاص می یابد و چه مقدار در لابه‌لای صفحات صرفه‌جویی بودجه‌ای گم می شود!