نایب رئیس انجمن داروسازان ایران با اشاره به وضعیت کنونی دارویی کشور، راه حل رفع کمبود دارو را تعامل دولت با اتحادیه‌ها، انجمن‌ها و سندیکای دارویی کشور دانست.
نیمرخ گیلان/ «علی فاطمی» نایب رئیس انجمن داروسازان ایران در گفت‌وگو با ایلنا در رابطه با تغییرات در مدیریت سازمان غذا و دارو اظهار کرد: برخلاف بسیاری از جاهای دیگر، تغییراتی که در سازمان غذا و دارو رخ داده، تغییرات جدیدی نیست و تنها تغییر موقعیت شغلی در تیم قبلی رخ داده است. باید به این تیم زمان داد و امیدوار بود که این تیم جدید بتوانند با اتحادیه‌ها، سندیکاها و انجمن ها تعامل داشته باشند تا به یک قیمت توافقی برسند و دارو را از قیمت دستوری خارج کنند.
وی افزود: وقتی قیمت دارو دستوری باشد، تولیدکننده، دارو را تولید نمی‌کنند و وضعیت کنونی به وجود می‌آید، البته وقتی می‌گوییم تولیدکننده عمده آن‌ها دولتی هستند، به گونه‌ای که ۶۰ درصد داروی تولید داخل در کشور توسط شرکت‌های دولتی که عموما زیر نظر هولدینگ‌هایی مانند شستا که متعلق به تأمین اجتماعی است یا شفا که متعلق به بانک‌های دولتی است، تولید می‌شود، بنابراین در قضیه قیمت‌گذاری دارو، دولت نمی‌تواند با دولت موافقت کند و در نتیجه دارو را تولید نکرده و مجبور می‌شوند، دارو را از کشورهایی مانند هند با قیمت بسیار بیشتر وارد کنند.
فاطمی بیان کرد: الان قیمت شربت هندی که ۳۰ سی‌سی است با قیمت شربت ایرانی که ۱۰۰ سی‌سی است برابری می‌کند، چرا باید به جای اینکه قیمت عادلانه و قابل توافق را به تولیدکننده ایرانی داده، قیمتی نامعقول را به تولید کننده ارائه کرده و با آن‌ها توافق نکنیم و تولیدکننده را مجبور کنیم، دارو را با قیمت پایین تری تولید کند تا آن‌ها نیز تولید خود را کاهش داده و منجر به وضعیت کنونی دارو شود.
فاطمی در ادامه با بیان اینکه دود تصمیمات غلط و اختلافات به چشم مردم می‌رود، گفت: دسترسی به دارو بیش از هر چیزی برای مردم در اولویت است و دوم اینکه قیمت دارو نیز باید درست باشد. اگر دسترسی را فدای قیمت کنیم، هنر نیست به این دلیل که الان سرم‌هایی را که قیمت آن‌ها ۱۷ تا ۱۸ هزار تومان است در بازار آزاد یا فضای مجازی ۱۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود و مردم هم که گرفتار هستند مجبور می‌شوند برای یک سرم ۱۰۰ هزار تومان پرداخت کنند تا جان فرزند و خانواده خود را نجات دهند.
او ادامه داد: برای مردم همیشه دسترسی مهمتر از قیمت دارو بوده است، البته نه اینکه قیمت اهمیتی نداشته باشد. سازمان‌های بیمه‌ای، عمده‌ترین مشتریان دارو هستند و طبیعتا اگر هزینه‌های دارو نیز افزایش پیدا کند بودجه‌های دولتی دیگر جوابگو نخواهد بود، با این حال باید قیمت منطقی را همیشه مدنظر قرار داد.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران یادآور شد: باید اتفاقاتی را که چند ماه اخیر در حوزه دارو رخ داد، مورد نظر قرار داد و از آن تجربه کسب کرد و اولویت را به دسترسی دارو برای مردم بدهند.
وی همچنین تأکید کرد: مورد دیگری که وجود دارد این است که باید ذخیره استراتژیک دارو مانند بیشتر کشورهای جهان وجود داشته باشد. هر کالای ضروری باید ذخیره استراتژیک داشته باشد، ممکن است یک حادثه غیرمترقبه در کشور رخ دهد یا یک بیماری شیوع پیدا کند، اقلامی که حیاتی هستند مانند سرم یا آنتی‌بیوتیک باید در انبارهای شرکت پخش به صورت غیرقابل برداشت ذخیره شوند تا برای زمان‌هایی مانند الان که انبارها خالی شده و به آن نیاز است، مورد استفاده قرار گیرند.
فاطمی ادامه داد: موضوع ذخیره استراتژیک به معنی راه‌اندازی انبارهای بزرگ نیست، بلکه کافی است که از شرکت‌های پخش دارو بخواهیم که بخشی از موجودی خود را از داروهای ضروری بر اساس لیست سازمان جهانی بهداشت برای سه ماه تا چهارماه نگه‌دارند و پس از این تاریخ آن‌ها را تجدید کنند.
وی همچنین با اشاره به دستوراتی که برای اشباع بازار دارویی از آنتی بیوتیک صادر شده است نیز گفت: با دستور، بحران دارو حل نمی‌شود، بلکه باید زمینه‌ها فراهم شود. این اقدام مجلس شورای اسلامی که مالیات بر ارزش افزوده را از ۹ درصد به یک درصد کاهش داشت، اقدام بسیار مناسبی بود. مالیات بر ارزش افزوده ۹ درصدی با توجه به افزایش ۷ برابری قیمت دلار برای دارو و مواد اولیه دارویی با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، ۱۶ درصد سود تولید را کاهش می‌داد و دارو را زیان‌ده می‌کرد. تولیدکنندگان دارو امسال حدود ۶ تا ۷ برابر نقدینگی نسبت به پارسال نیاز دارند تا بتوانند مواد اولیه دارویی بخرند، لذا کار دیگری که باید انجام شود این است که تسهیلات بانکی برای کارخانه‌جات دارویی ایجاد شود.
وی تأکید کرد: اگر دارو در کشور تولید شود بسیار مقرون به صرفه‌تر از داروهای خارجی و به ویژه هندی در کشور خواهد بود. از طریق یکسری معافیت‌ها و ارائه تسهیلات می‌توان به صنعت دارویی کشور جان داد تا با مشکلاتی مانند کمبودهای دارویی امروز مواجه نشود.
وی همچنین در مورد تغییر ساعات کاری داروخانه‌ها نیز اظهار کرد: ما افزایش یا کاهش ساعت کاری در داروخانه‌های روزانه نداریم، داروخانه‌های روزانه ساعت کاری مشخصی داشته و در روز می‌توانند ۱۲ ساعت کار کنند و در یک فاصله ۱۴ ساعته یعنی ساعت ۸ صبح تا ۱۰ شب می‌توانند باز باشند. برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی به برخی داروخانه‌ها نامه زده‌اند که به دلیل نیاز مردم می‌توانند بیش از ۱۲ ساعت فعالیت کنند. اما این موضوع یک امر کلی و برای همه داروخانه‌های روزانه نیست.
وی همچنین در رابطه با آخرین وضعیت کمبودهای دارویی نیز اظهار کرد: بر اساس اطلاعاتی که از داروخانه‌ها و شعب انجمن داروسازان ایران دریافت کرده‌ایم، حدود ۲۰۰ قلم دارو دچار کمبود است، در همین حال اتاق بازرگانی ۴۰۰ قلم دارو و انجمن وارد کنندگان دارو هم ۷۰۰ قلم دارو را دچار کمبود اعلام کرده‌اند، با این حال سازمان غذا و دارو یک عدد دو رقمی را اعلام کرده است.
فاطمی بیان کرد: دلیل اختلاف این اعداد این است که ما تعریف واحدی برای داروی کمیاب یا نایاب نداریم. سازمان غذا و دارو تعریفی را ارائه می‌کند تا میزان این کمبود کمتر نشان داده شود. به طور مثال داروی کارباتامول (مورد استفاده بیماران مبتلا به آسم) هم به صورت اسپری وجود دارد و هم به صورت شربت، اگر شربت آن وجود داشته باشد و اسپری نباشد، از نظر این سازمان کمبود محسوب نمی‌شود، اما از نظر ما هر دارویی که پزشک در نسخه بنویسد و در دسترس نباشد، کمبود است.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران در رابطه با کمبودها در حوزه آنتی‌بیوتیک‌های شربتی نیز گفت: برخی از تولیدکنندگان در تأمین شیشه این شربت‌ها دچار مشکل شده‌اند. من هنوز دلیلی برای این موضوع پیدا نکرده‌ام. برخی می‌گویند که دلیل این موضوع افزایش قیمت شیشه‌ها بوده و برخی هم گفته‌اند که دلیل کاهش تولید، قطعی برق بوده که تولید آن‌ها پایین آمده است. با این حال به دلیل اینکه عمده داروهای مورد استفاده کودکان به صورت شربت است در بازار با کمبود مواجه شده است. اما در داروهایی که به صورت شیاف برای کودکان وجود دارد و مانند شربت نیاز به شیشه ندارند، هم دچار کمبود شده‌ایم.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران یادآور شد: اگر علت همه این کمبودها را بررسی کنیم، دلیلی جز نحوه مدیریت را پیدا نمی‌کنیم. انواع شربت‌های مکمل و تقویتی را در بازار می‌بینیم که دچار کمبود نیستند به این دلیل که قیمت آن‌ها در دست تولیدکننده است. عمده مردم نیازی به این مکمل‌ها ندارند و عمده مصرف آن‌ها به دلیل تبلیغاتی است که آن‌ها را جا انداخته است. با این حال دارویی که مورد نیاز مردم است دچار کمبود شده است و مدیریت درستی برای این موضوع انجام نشده است.